وزیر ارتباطات: افزایش کیفیت اینترنت موبایل نیاز به آزاد سازی باند فرکانس توسط صداوسیما دارد

کرونا همه چیز را تحت تاثیر قرار داده بیشتر از همه چیز این‌ روزها روی کیفیت و سرعت اینترنت تاثیر گذاشته است. جدی شدن اجرای طرح قرنطینه در کشور بعد از شیوع این ویروس از حدود بیش از یک ماه پیش و دورکار شدن  و خانه نشینی بسیاری باعث شده تا مصرف اینترنت آنطور که وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اعلام کرده ۲.۵ برابر شود. تا کنون بارها شرکت ارتباطات زیرساخت و رگولاتوری اعلام کرده‌اند که ظرفیت پهنای باند و شبکه انتقال مخابرات را افزایش داده تا شرکت‌های اینترنتی بتوانند بدون مشکل به کاربرانشان سرویس دهند؛ اما با وجود تمام این کارها همچنان کاربران در شبکه‌های اجتماعی از کاهش سرعت و کیفیت اینترنت خود انتقاد می‌کنند. در جدیدترین واکنش وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در توییتر خود و در پاسخ به کاربری نوشت: وزارت ارتباطات ظرفیت‌ها در شبکه اینترنت ثابت را تا جایی که امکان داشته افزایش داده‌اند؛ اما در بخش دیتای موبایل برای افزایش ظرفیت نیازمند فرکانس‌هایی هستند که مدت‌هاست در اختیار صدا‌وسیماست. به گفته او تا این فرکانس‌ها آزاد نشود امکان افزاش ظرفیت بیشتر از حالا وجود نخواهد داشت.
مشکل کاهش سرعت و کیفیت اینترنت مشکلی این روزها نیست و تنها کرونا عامل افت کیفیت این سرویس در کشور نشده است. در سال‌های گذشته پیوسته کاربران از قطع‌ و وصلی و اختلال در سرویس‌های خود انتقاد کرده‌اند. اختلال و کاهش سرعت اینترنت در ایران هم همیشه چند دلیل مشخص داشته است : یا دلیل این اختلال‌ها به خاطر قطعی‌های مسیرهای ارتباطی در اروپا بوده یا  به خاطر حمله هکرها به زیرساخت‌های شبکه و در بیشتر مواقع هم طبق ارایه کنندگان اینترنت انحصار ایجاد شده از سمت مخابرات در بازار اینترنت کشور باعث شده تا شرکت‌های اینترنتی امکان سرمایه‌گذاری جدید برای توسعه شبکه خود را نداشته باشند تا درنهایت کاربران همچنان با کمک سیم‌های مسی به اینترنت متصل باشند. تاکنون هم سیاست‌گذاری‌های رگولاتوری از پیشنهاد برای ادغام شرکت‌های FCP‌ (اینترنت ثابت) تا راه‌اندازی سامانه‌های شکایت مانند ۱۹۵ یا سامانه‌ای مانند نت‌سنج پلاس برای ردیابی زنده کیفیت شبکه اپراتورها توسط کاربران نتوانسته مشکل کیفیت اینترنت در ایران را حل کند.

حالا در جدیدترین اظهار نظر وزیر ارتباطات اعلام کرده که کمبود فرکانس هم باعث شده تا افزایش در شبکه دیتای موبایل به راحتی اتفاق نیفتد. این اولین‌بار نیست که کمبود باند‌های فرکانسی باعث کاهش کیفیت اینترنت روی شبکه تلفن همراه شده است. مهرماه سال ۱۳۹۸هم زمانی که وزیر ارتباطات در پخش زنده اینستاگرام خود با انتقاد زیادی از سمت کاربران در مورد کاهش کیفیت سرعت اینترنت همراه قرار گرفت اعلام کرد : «با توجه به نیازی که سیستم‌های هواپیمایی کشوری داشت از یک ماه گذشته (در آن زمان)، مجبور شدیم که میزانی از پهنای باند روی باند ۹۰۰ مگاهرتز را به سیستم‌های هواپیمایی اختصاص دهیم.» او در آن زمان تاکید کرده بود که این باند فرکانسی برای ارائه خدمات نسل سوم همراه در اختیار اپراتور اول تلفن همراه (همراه اول) بوده که درنهایت با به اشتراک گذاری آن با سیستم هواپیمایی از کیفیت ارائه خدمات اینترنتی این اپراتور کاسته شده است. همچنین جهرمی در این پخش زنده اینستاگرامی خود از اقدام در دست بررسی رگولاتوری برای مدیریت فضای فرکانسی اپراتورها تلفن همراه خبر داد، اقدامی که هنوز نتیجه بررسی آن اعلام نشده است.

رگولاتوری بارها اعلام کرده که تاکنون و براساس وظیفه خود تمام فرکانس‌های آزاد را در اختیار اپراتورهای ارتباطی گذاشته است؛ اما بخشی از فرکانس‌های مورد نیاز اپراتورها در اختیار صدا‌وسیماست که به گفته رئیس رگولاتوری بدون استفاده در اختیار این سازمان مانده است. البته در مقابل این ادعای رگولاتوری هم سازمان صداوسیما اعلام کرده که باندهای مورد نظر رگولاتوری یعنی باند‌های فرکانسی ۶۰۰، ۷۰۰ و ۸۰۰ برای استفاده برخی برنامه‌های این سازمان در حال استفاده است و با توجه به هزینه‌ای که آنها برای نگهداری این باندهای فرکانسی انجام داده‌اند آزاد کردن این باند‌ها برای آنها هزینه خواهد داشت.

آزادسازی این باند‌های فرکانسی نه تنها در شرایط فعلی می‌تواند به افزایش کیفیت شبکه اینترنت 3G و 4G کمک کند که در آینده نیز می‌تواند منجر به رشد توسعه شبکه همراه براساس تکنولوژی 5G شود. وزارت ارتباطات تا کنون از طریق درخواست به ریاست‌جمهوری و یا بردن لایحه به مجلس برای آزادساری این باند‌های فرکانسی تلاش کرده است اما تا کنون این تلاش‌ها به نتیجه نرسیده است.

در آخرین اقدام در این زمینه هم مرکز پژوهش‌های مجلس درگزارشی که اسفند ماه سال گذشته منتشر شد پیشنهاد داد تا صداوسیما با همکاری وزارت ارتباطات نسبت به تخصیص دوباره و برگزاری مزایده برای اجاره باندهای فرکانسی تجاری ۷۰۰ و ۸۰۰ اقدام و درآمد حاصل از آن را به ردیف درآمدی ۱۴۰۱۰۶ (درآمد حاصل از خدمات مخابراتی-حق استفاده از فرکانس رادیویی) واریز کنند. هنوز نتیجه این پیشنهاد و اینکه آیا مورد قبول مجلس واقع خواهد شده یا خیر مشخص نیست؛ اما اگر صدا‌وسیما به این پیشنهاد واکنش مثبتی نشان دهد، آزادسازی این باندهای فرکانسی می‌تواند بخشی از محدودیت‌های توسعه شبکه تلفن‌همراه در کشور را جبران کند.