حذف بخشی از اعتبارات فضایی

به گزارش مهر، لایحه‌ی بودجه‌ی سال ۹۷ در حوزه‌ی هوافضا، بخشی از اعتبارات برنامه‌ای دستگاه‌های فضایی کشور که در بودجه‌ی سال ۹۶ وجود داشت را حذف کرد و به توسعه‌ی اکتشافات فضایی و ماهواره‌های بومی اعتبار تعلق نگرفت.
لایحه‌ی بودجه‌ی سال ۱۳۹۷ در بخش هوافضا، حوزه‌های هوایی و فضایی را تفکیک کرده که این تقسیم‌بندی با توجه به ماهیت فراسازمانی دستگاه و سازمان‌های هوافضایی کشور صورت گرفته است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که در جدول ۱۱ این لایحه که مربوط به اعتبـارات برنامـه‌ای دسـتگاه‌هـای بخـش فضـایی کشور است در مقایسه با قانون بودجه‌ی سال ۹۶، بخشی از اعتبارات حذف شده است.
در این لایحه‌ ردیف برنامه‌ی «توسعه زیرساخت‌های ارتباطی» موجود در قانون بودجه سـال ۹۶ در ذیل وزارت ارتباطات، حذف و برنامه‌ی «توسعه‌ی فناوری‌های بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات» در لایحه‌ی بودجه‌ی ۹۷ اضافه شده است. به این ترتیب به موضوعات «راهبری استفاده از ماهواره‌های سنجشی و مخابراتی» و نیز «تدوین برنامه‌ی تامین ماهواره‌ی ملی و ساخت ماهواره‌های بومی» اعتبار تعلق نگرفت.
در همین حال ردیف برنامه‌ی «توسعه‌ی فناوری‌های بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات» موجود در لایحه‌ی بودجه‌ی سال ۹۷ ذیل پژوهشگاه فضایی ایران، با ردیف فعالیت‌های متفاوت، جایگزین برنامه‌ی «توسعه‌ی فناوری و کاربردهای فضایی» در قانون بودجه‌ی سال ۹۶ شده است. در این بخش اعتبارات موضوعاتی چون توسعه‌ی سامانه‌های بلوک انتقال مداری، سامانه‌های کاربردی فضایی، توسعه‌ی فناوری‌های مورد نیاز سامانه‌های انتقال مداری و پیشرانش فضایی و نیز توسعه فناوری‌های مورد نیاز سامانه‌های ماهواره‌ای حذف شد.
از سوی دیگر ردیف «توسعه‌ی کاربردها و خدمات بخـش ارتباطـات و فنـاوری اطلاعـات» ذیل سازمان فضایی ایران در لایحه‌ی بودجه‌ی ۹۷ اضافه شده است. ردیف متفرقه‌ی «هزینه‌ی فعالیت‌های فضایی» نیز در این برنامه ادغام شده است.
همچنین ردیف‌های هزینه‌ای برنامه‌های «توسعه‌ی فناوری و فعالیت‌های فضایی» و «توسعه‌ی ‌کاربردهای فضایی و حفظ نقاط مداری» ذیل سازمان فضایی ایران در لایحه‌ی بودجه‌ی ۹۷ حذف شده است. در این راستا اعتبارات مربوط به توسعه‌ و اکتشافات فضایی و فناوری ماهواره‌های بومی مخابراتی و سنجشی حذف شده است. همچنین به برنامه‌ریزی برای حفظ و بهره‌برداری از نقاط مداری، برنامه‌ریزی فنی برای تامین ماهواره‌های مخابراتی و سنجشی و نیز فروش پهنای باند ماهواره‌های مخابراتی و تصاویر ماهواره‌های سنجشی، اعتبار تعلق نگرفت.
اما در مجموع اعتبارات برنامه‌های فضایی وزارت ارتباطات در لایحه‌ی بودجه‌ی سال ۹۷ حدود ۲۴۴ میلیارد پیش‌بینی شده که این رقم نسبت به قانون بودجه‌ی سال ۹۶ حدود ۷۴۳ درصد افزایش را نشان می‌دهد.
در این زمینه مرکز پژوهشهای مجلس نیز با بررسی اعتبارات بخش فضایی کشور در لایحه‌ی بودجه سال ۱۳۹۷ اعلام کرد: با توجه به حذف ردیف‌های هزینه‌ای برنامه‌های «توسعه‌ی فناوری‌ها و فعالیت‌های فضایی» و «توسعه‌ی کاربردهای فضایی و حفظ نقاط مداری» ذیل سازمان فضایی ایران و همچنین پایان مهلت اتحادیه بین‌المللی مخابرات (ITU) به ایران تا سال ۱۳۹۷ مبنی بر عملیاتی شدن نقطه‌ی مداری «ماهوار‌ه‌ی زهره ۲ » و اهمیت فوق‌العاده‌ی این موضوع، ردیف اعتباری یاد شده بسیار ناچیز است و به نظر می‌رسد وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات خرید ماهواره‌ی خارجی را با توجه به تعریف ردیف برنامه‌ای «توسعه‌ی کاربردها و خدمات بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات» و توسعه‌ی خدمات فضایی در اولویت قرار داده است.
مطابق با بررسی مرکز پژوهش‌های مجلس، در لایحه‌ی بودجه‌ی سال ۱۳۹۷ ردیف متفرقه‌ی برنامه‌ی «توسعه‌ی زیرساخت ها و خدمات کاربردی ارتباطی و پایه فضایی» با مجموع اعتبار هزینه‌ای ۵۷۰۰۰۰۰ میلیون ریال که در قانون بودجه‌ی سال ۱۳۹۶ تحت عنوان برنامه‌ی «توازن منطقه‌ای و کاهش شکاف اطلاعاتی و دیجیتالی بین مناطق و استان‌های کشور و زیرساخت‌های ماهواره‌ای» ذیل وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات قرار داشت، به دلیل عدم شفافیت صرف اعتبار این برنامه در حوزه‌های فضایی و غیرفضایی و همچنین ایجاد بی‌نظمی در محاسبات بودجه‌ای لحاظ نشده است.