مصاف دولت و بیکاری با شمشیر دو لبه‌ی اقتصاد دیجیتال

با شروع سال ۱۳۹۷ به نظر می‌رسد مسئله‌ی "اشتغال" یکی از جدی‌ترین چالش‌ها برای دولت دوازدهم باشد؛ مسئله‌ای که البته دولت برای حل آن روی مقوله‌ی "اقتصاد دیجیتال" به‌عنوان درگاهی جدید در اقتصاد، حساب ویژه‌ای بازکرده است.
به گزارش ایسنا، تحولات رخ‌داده در تصمیم‌گیری‌های مربوط به فضای مجازی در طول قریب به پنج سال عمر دولت تدبیر و امید نشان داده است که نگاه این دولت به نقش فضای مجازی در اقتصاد در کل مثبت است. برنامه‌ریزی برای حرکت به سمت اقتصادی‌سازی فضای مجازی در ادامه‌ی تصمیم برای افزایش سرعت و پهنای باند اینترنت تعریف می‌شود که در نهایت رونق هرچه بیشتر این فضا را موجب خواهد شد. همچنین تصمیمات و صحبت‌های مطرح‌ شده در جلسه‌ی اخیر شورای عالی فضای مجازی نشان داد چرخش دولت به سمت اشتغال‌زایی در فضای مجازی و تحقق اقتصاد دیجیتال جدی است.
در همین راستا در آخرین جلسه شورای عالی فضای مجازی در سال ۱۳۹۶ که به ریاست رئیس‌ جمهور برگزار شد، چارچوب و مبانی اولویت‌های مطرح برای توسعه‌ی فضای مجازی در سال ۱۳۹۷ مورد بحث و بررسی اعضا قرار گرفت که در آن بر اقتصاد فضای مجازی با رویکرد ایجاد اشتغال، به‌ عنوان اولویت اصلی توسعه‌ی فضای مجازی تأکید شد. بر اساس طرحی که برای این منظور در شورای عالی فضای مجازی مطرح است، اقتصاد فضای مجازی با رویکرد ایجاد اشتغال، اولویت اصلی توسعه‌ی فضای مجازی در سال ۱۳۹۷ است که از جلسه‌ی آینده‌ی این شورا به شکل محتوایی مورد بررسی و مفاد آن مورد تصویب قرار خواهد گرفت.
در همین رابطه مهدی غیبی، کارشناس حوزه‌ی فناوری اطلاعات با اشاره به بخش رو به رشد استارتاپ‌ها در توسعه‌ی اقتصاد دیجیتال، بر اشتغال‌زایی این کسب‌وکارها در بلند مدت تأکید کرد و گفت: فناوری اطلاعات در بحث اشتغال همانند یک شمشیر دو لبه عمل می‌کند. در بحث اقتصاد دیجیتال به همان نسبتی که مشاغل جدیدی ایجاد می‌شود، ممکن است برخی مشاغل سنتی نیز  به خطر بیفتند. همانند تاکسی‌های اینترنتی که علی‌رغم این‌که مشاغل زیادی را ایجاد کرد اما از طرف دیگر باعث شد تا بسیاری از تاکسی‌های تلفنی و دربستی سابق را تحت تأثیر منفی قرار دهد.
این کارشناس البته با مولد دانستن مقوله‌ی اقتصاد دیجیتال اظهار کرد: اقتصاد دیجیتال در هر حوزه‌ای که وارد شود، باعث افزایش بهره‌وری و یا به‌ عبارت‌ دیگر مولد بودن می‌شود. اقتصاد دیجیتال در بلند مدت بسیار سود ده خواهد بود؛ در بحث اشتغال نیز ممکن است در کوتاه‌ مدت تسهیلات ورود فناوری اطلاعات به حوزه‌ی اقتصاد مثبت نباشد اما در بلند مدت این رویه تغییر خواهد کرد و فناوری اطلاعات باعث ایجاد مشاغل بیشتری خواهد شد.
گفتنی است که یکی از علل جذابیت‌های فضای مجازی برای دولت دوازدهم امید به حل مسئله‌ی اشتغال در این فضا است. دولت دوازدهمی که با انواع فشارها از بابت بیکاری گسترده مواجه است، به امید باز شدن درگاهی جدید برای اشتغال‌زایی به "اینترنت" دل‌بسته است. امری که البته با اما و اگرهایی هم همراه است. به‌ طوری‌ که برخی از کارشناسان حتی اشتغال‌زدایی فضای مجازی را بیش از اشتغال‌زایی آن می‌دانند. با این‌ حال تجربه‌ی تاکسی‌های اینترنتی نشان داد که این فرضیه کاملاً درست نیست و فضای مجازی علی‌رغم اشتغال‌زدایی‌های سطح خرد اما در سطح کلان می‌تواند موجبات اشتغال‌زایی در سطح گسترده را هم فراهم کند.
مقوله‌ی اقتصاد دیجیتال از آن دست مباحث جدیدی است که ظاهراً دولت دوازدهم برای توسعه‌ی کارآفرینی و ایجاد اشتغال حساب ویژه روی این حوزه باز کرده است. در فضای اقتصاد دیجیتال اصلی‌ترین عامل ایجاد رونق اقتصادی فعالیت کسب‌وکارهای نوپا است که اخیراً سازمان فناوری اطلاعات نیز لوایح پنج‌گانه‌ای را برای ساماندهی و قانونمند کردن این کسب‌وکارها برای تقدیم به مجلس شورای اسلامی طراحی کرده است.